” Jak wychować dziecko dwujęzyczne ”- recenzja książki

Dr Sonia Szramek-Karcz, twórczyni projektu Languages & Emotions, zdradziła kiedyś, że rozmawiała osobiście z autorką książki „Jak wychować dziecko dwujęzyczne”. Pani Barbara Zurer Pearson powiedziała wtedy, że dwujęzyczność zamierzona jest bardzo kontrowersyjna, ale działa. No właśnie, ze względu na niszowość tematu niestety nadal niewiele jest badań i książek o dwujęzyczności dziecięcej. Pewnie dlatego jest to obecnie jedna z nielicznych książek wydanych po polsku w tej tematyce.

Co znajdziecie w książce?

Poradnik „Jak wychować dziecko dwujęzyczne” napisany został z myślą o rodzicach, którzy pragną wychowywać dzieci dwujęzycznie. To świetna pozycja zarówno dla chcących dowiedzieć się więcej o przyswajaniu języka przez dzieci, jak i dla osób dwujęzycznych, rodzin mieszanych lub na emigracji. Książka w przystępny sposób objaśnia, czym jest dwujęzyczność, jak działa i co mogą zrobić rodzice, aby ich dziecko opanowało dwa lub więcej języków. Choć pozycja dotyczy głównie dwujęzyczności naturalnej, to można z niej wynieść sporo przydatnych informacji na temat dwujęzyczności zamierzonej.

Początek książki przybliża korzyści płynące z dziecięcej dwu- i wielojęzyczności. Wydawać by się mogło, że to oczywiste. Ale argumenty za dwujęzycznym wychowaniem zostały przedstawione z punktu widzenia rodziców oraz z perspektywy dzieci. Autorka podkreśla, jak dwujęzyczność uelastycznia umysł dziecka. Ponieważ dwujęzyczne dzieci muszą stale kontrolować, którego języka używać, są w stanie lepiej skoncentrować się na zadaniu. Z łatwością znajdują też wiele rozwiązań danego problemu. Co sprawia, że w pewnych kwestiach radzą sobie lepiej, niż ich jednojęzyczni rówieśnicy.

Jak dziecko uczy się pierwszego języka?

Dzieci uczą się pierwszego języka w podobny sposób i w zbliżonym czasie. Pomagają im w tym wrodzone mechanizmy oraz wsparcie opiekunów i otoczenia. W jakim stopniu te czynniki wpływają na to, że dzieci zaczynają mówić? Odpowiedź znajdziecie w tej książce. Z pomocą tabel sprawdzicie też etapy rozwoju języka w zależności od wieku dziecka oraz poznacie metody jego wspierania. Bez względu na to, czy dziecko uczy się jednego, czy wielu języków.

W książce „Jak wychować dziecko dwujęzyczne” pani Pearson wyjaśnia, że nauka języka zaczyna się od rozróżniania dźwięków właściwych dla danego języka. W pierwszych miesiącach życia dziecko pomija poszczególne słowa, skupiając się na rozumieniu całej wypowiedzi i odpowiednim reagowaniu. Potrafi wyławiać znajome dźwięki np. swoje imię. Książka w rewelacyjny sposób obrazuje kolejne etapy rozwoju mowy. Po opanowaniu dźwięków dziecko uczy się sylab, które potem łączy w słowa i zdania. Interesujące jest też porównanie nauki języka do układania puzzli.

Jak dziecko uczy się kolejnego języka?

Czytając „Jak wychować dziecko dwujęzyczne”, znajdziecie odpowiedź na wiele nurtujących pytań. Jak to jest, że dzieci uczą się dwóch języków naraz równie łatwo, jak jednego? Czy lepsze jest równoczesne nabywanie obu języków, czy dopiero wtedy, gdy ten pierwszy jest już ugruntowany? Kiedy mózg dziecka jest najbardziej otwarty na naukę języków oraz dlaczego nie warto czekać z nią, aż dziecko pójdzie do szkoły. Autorka rozwiewa wątpliwości ile kontaktu z drugim językiem potrzeba, aby osiągnąć zmierzony efekt. Poruszony zostaje również problem mieszania języków, zapominania jednego z nich lub wypierania przez język otoczenia.

Jak to wygląda w praktyce?

Lektura przybliża historie 40 rodzin z różnych zakątków świata, które praktykują wychowanie dwu- lub wielojęzyczne. Poznacie sposoby wprowadzania dwujęzyczności, dowody na to, co się sprawdziło, z jakimi problemami możemy się mierzyć. W polskim tłumaczeniu książki znalazły się rodziny używające języka polskiego. Jest to zasługą tłumaczy, którzy podjęli się nie tylko rzetelnego tłumaczenia książki, ale i przeprowadzili własne wywiady z rodzinami wielojęzycznymi. Znajdziecie tu komentarze i przypisy odnoszące się do naszych realiów.

Pani Pearson wielokrotnie podkreśla, że aby dziecko nauczyło się języka, musi odczuwać potrzebę używania go. Na przykład w kontaktach z rówieśnikami albo rodziną. Równie ważny jest też czas ekspozycji na dany język. Sporo uwagi poświęca zaburzeniom rozwoju mowy oraz mitom związanym z dwujęzycznością, takim jak choćby ten, że dzieci wielojęzyczne zaczynają mówić później. Na ostatnich stronach znajdziecie też ciekawe podsumowanie wyników badań, które porównują dzieci wielojęzyczne z jednojęzycznymi oraz rozważania na temat wielokulturowej tożsamości.

Moja opinia

Uważam, że książka „Jak wychować dziecko dwujęzyczne” to super drogowskaz dla wszystkich zainteresowanych dwujęzycznością dziecięcą. Część teoretyczną czyta się łatwo i przyjemnie. Szczególnie wtedy, gdy zna się już trochę temat. Natomiast porady praktyczne wymagają już trochę więcej refleksji. Ogromnym plusem tej pozycji jest jej rzeczowość. Autorka, która od wielu lat prowadzi badania nad dwujęzycznością, dokonuje analizy zalet i wad różnych podejść oraz sukcesów i porażek wielu rodzin. Wspiera się przy tym publikacjami i badaniami naukowymi. Kto wie, może ta książka pomoże Wam podjąć decyzję o dwujęzycznym wychowaniu albo choć przybliży Was do tego, by spełnić Wasze marzenia i cele. Krótko mówiąc – warto przeczytać!

Jak pisze autorka…

„Dziecko przychodzi na świat „wyposażone” w biologiczne mechanizmy, które pomagają mu poznać zasady rządzące językiem. Rodzice nie uczą go podstaw języka, dziecko samo, za pomocą wrodzonych zdolności, „łamie kod” dostępu do systemu dźwięków, a następnie zaczyna poznawać słownictwo oraz gramatykę. Gdy proces ten już trwa w najlepsze, za osiągnięcie płynności językowej właściwej kulturze, w jakiej wychowuje się dziecko, będzie odpowiedzialna przede wszystkim praktyka. Rola rodziców polega teraz na zapewnieniu dziecku właściwych doświadczeń językowych (…)”

Kto z Was już przeczytał i podzieli się swoją opinią?

Doceń pracę, jaką włożyłam w napisanie tego wpisu i zostaw komentarz tu lub na fanpage’u bloga na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli dasz like, serduszko lub udostępnisz go znajomym. A jeśli chcesz być na bieżąco z nowymi wpisami, po prostu polub i obserwuj fanpage Niemieckowo na Facebooku.